SANDIP GULAVE या शैक्षणिक ब्लॉगवर आपले स्वागत आहे  .
Showing posts with label सणांची माहिती. Show all posts
Showing posts with label सणांची माहिती. Show all posts

Tuesday, March 5, 2024

बुद्ध पौर्णिमा माहिती

  ⚜️ बुद्ध पौर्णिमा ⚜️


             जीवनाच्या भवचकातून सुटून जाण्याचा मार्ग गौतमाने शोधून काढला आणि तो खऱ्या अर्थाने बुद्ध झाला. बुद्ध म्हणजे जागा झालेला. आपणच मोठमोठी दुःखे उत्पन्न करीत असतो कधीही न शमनारी तृष्णाच आपल्याला दुःखात बुडविते. तरी सारे जग तृष्णा-तृप्तीच्या मागेच आहे. जे दृष्ट प्रवृतीचे आहेत, ते द्रोहच पसरवितात आणि विनाकरण वैरभाव बाळगतात. त्यांच्याविषयी द्वेषाऐवजी उपेक्षाभाव ठेवला तर सर्वत्र विजय आहे. या जगात सर्वत्र दुःख आहे. याचे कारण वासनारूपी तृष्णा हे आहे., ती तृष्णा नष्ट केली तर दुःखही नष्ट होईल. मनुष्याने योग्य ज्ञान, योग्य भाषण, योग्य कार्य, योग्य व्यवसाय, योग्य ध्यान केले पाहिजे. हेच गौतम बुद्धाच्या ज्ञानाचे सार, मर्म होते.

            गौतमबुद्धाचा जन्म नेपाळमध्ये कपिलवस्तूंच्या जवळ लुंबिनीवनात इ.स.पूर्व ५६३ मध्ये झाला. बालवयापासून या जगातील दुःखाची परंपरा पाहून त्यांचे मन करूणेने पाझरे. निरनिराळे अनुभव मिळविण्यात सहा वर्षे गेल्यावर त्यांना बोधिज्ञान प्राप्त झाले. तेव्हापासून गौतमांना गौतमबुद्ध म्हणून सारे जग ओळखू लागले. हे ज्ञान प्राप्त झाल्यानंतर बनारसमध्ये सारनाथला इसिपतनच्या मृगवनात त्यांनी पहिला उपदेश केला. त्याला 'धर्मचक्र प्रवर्तन' म्हणतात.

                  बुद्धाचा उपदेश अगदी साधा व सरळ होता. ते शाक्य कुळात लोकशाही वातावरणात वाढलेले हाते. त्यामुळे त्यांची जीवन दृष्टी लोकशाहीची होती. ते सर्वांकडे समान दृष्टीने पाहात. जनतेसाठी त्यांनी आठ मार्गाचा उपदेश केला. त्याला अष्टांग मार्गदर्शन म्हणतात. मानवासाठी पहिली पायरी म्हणजे, स्वतःच्या जीवनाला शिस्त लावणे. जो जागृत होण्याच्या वेळी जागृत होत नाही तो तरुण असो वा वृद्ध असो, तो आळशीच असतो. अशा माणसाला ज्ञानाची पायरी प्राप्त होत नाही. करुणा हा अत्युच्च सद्गुण बुद्धाने मानला. प्रेमाने साऱ्यांना जिंकता येते. हिंसेचा प्रतिकार

  

🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️

इतर सणांची माहिती वाचायची असेल तर खालील बटनाला टच करा.


Thursday, February 29, 2024

गुड फ्रायडे माहिती

  ⚜️ गुडफ्रायडे माहिती ⚜️

गुड फ्रायडे या दिवशी येशूचे निधन झाले. लोकांच्या उद्धारासाठी येशूनी मरण पत्करले. त्या दिवसापासून हा दिवस शुभ शुक्रवार म्हणून ओळखला जातो. जीवनात सुख-दुखांचा खेळ हा उनसावलीसारखा चालूच असतो. सुख लक्षात राहत नाही, मात्र दुःख छोटे असले तरी मनी टोचत राहते.

येशूची शिकवण नुसती तोंडी नव्हती, तर त्याला कृतीची जोड होती, म्हणून ते खऱ्याखुऱ्या अधिकारवाणीने बोलू शकत होते. येशूच्या दुःख सहनाच्या संदर्भात असे मानले जाते की, आमची दुःखे त्यांनी आपल्यावर घेतली, क्लेश त्यांनी वाहिले. आमच्यासाठी देवाने त्यांस शिक्षा दिली. तसेच येशूनी देवाच्या इच्छेप्रमाणे दुःख सोसून आम्हा सर्वांसाठी पुण्य मिळवून दिले. वधस्तंभावरचे मरण हे लोकांचा उद्धार करणारे आहे, जीवनदायक आहे, हे येशूनी जाणले, म्हणून येशू महान आहेत.

🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️

इतर सणांची माहिती वाचायची असेल तर खालील बटनाला टच करा.


महावीर जयंती माहिती

  ⚜️ महावीर जयंती ⚜️

सर्व दृष्टीने प्रसन्न असणारा चैत्र महिना जेव्हा येतो; हिंदू धर्मीयांच्या नववर्षाला प्रारंभ होतो. आनंदाप्रीत्यर्थ गुढी उभारून साजरा केला जाणरा सण 'गुढीपाडवा'.

गुढीपाडवा (वर्षप्रतिपदा' हा साडेतीन मुहुर्तांपैकी एक मानला जातो. हा दिवस पुण्यकाळासारखा म्हणून नवीन कामाचा, कार्याचा शुभारंभ या दिनी केला जातो. या महिन्यात हवेतील गारवा कमी झालेला असतो. व उन्हाळ्याला प्रारंभ होतो. त्यामुळे सुरुवातीच्या या उन्हाळ्यााला तीव्रता नसते. या दिवशी पहाटे लवकर उठून मन व शरीर प्रसन्न करण्यासाठी प्रातर्विधी उरकून स्नान केले जाते. घरातील देवांच्या पूजेबरोबर, हा सण ज्या वारी आला आहे, त्या वाराच्या आधिपतीची पूजा केली जाते.

पूर्वी गुढी उभरण्यासाठी चांदीचा कलश व जरी वस्त्र वापरले जात. आजसुद्धा ही प्रथा आहे. आता वस्त्राच्या ऐवजी भगवा झेंडा काठीला बांधून, त्यावर गडू किंवा छोटा तांब्या उपडा ठेवून, त्यावर फुलांची भरगच्च माळ, साखरमाळ बांधतात. व गुढी तुळशी-वृंदावनाच्या बाजूला बांधली जाते. या दिवशी कडुलिंबांच्या कोवळ्या पानात, हरभऱ्याची डाळ, ओवा, मीठ, गूळ घालून हे मिश्रण वाटले जाते. नंतर घरातील सर्वांना हा प्रसाऱ्या जगाला प्रेम आणि शांति, अहिंसा आणि अपरिग्रह यांचा सनातन संदेश देणारे भगवान महावीर याच पवित्र भूमित जन्माला आले. जैनांत २४ तीर्थकार झाले. त्यांपैकी शेवटचे तीर्थकार वर्धमान महावीर होते. २३ वे तीर्थंकार पार्श्वनाथ यांनी चातुर्याम धर्म सांगितला होता. तो अस्तेय, अहिंसा, सत्य व अपरिग्रह या चार तत्त्वांवर आधारलेला होता. त्यात महावीरांनी ब्रह्मचर्याची भर घातली आणि तो पंचव्यामधर्म झाला. स्त्री-पुरुष समानतेच्या तत्त्वाचा प्रसार करून स्त्रियांनाही सन्यासाचा अधिकार दिला. त्या वेळच्या परिस्थिती नुसार महावीरांनी घेतलेला निर्णय फारच धाडसाचा होता. त्यांनी हिंसेला केलेल्या विरोधामुळे वैदिक धर्मात यज्ञयागातील हिंसा निषेधार्थ ठरवली गेली.

अशा या थोर धर्मवीराचा जन्म सनपूर्व सहाव्या शतकात मगधातील कुंडग्राम येथे झाला. महावीर बालपणापासूनच चिंतनशील होते. कालांतराने वैराग्यशील बनले. वासनांचा आणि मोहाचा त्याग करून, त्यांच्यावर विजय मिळवणारे ते जितेंद्रिय होते. त्यांचा छळही झाला परंतु त्यांनी तो न बोलता सहन केला. त्यांच्या विचारांचे महत्त्व अनन्यसाधारण आहे.

        जैन लोकांची शाकाहार, अहिंसा आदी तत्त्वे सवींनाच हितकारक आहेत. आजच्या समाजात जैन लोक शांतिप्रिय व परोपकारी घटक मनले जातात. आपणही महावीर जयंतिदिनी आपल्या मनातील, हिंसा, द्वेष, असूया यांचा त्याग करून त्यांच्या पवित्र चरणी विनम्र होऊया.

🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️

इतर सणांची माहिती वाचायची असेल तर खालील बटनाला टच करा.


Friday, November 4, 2022

तुलसी विवाह मराठी माहिती व कथा

 तुलसी विवाह मराठी माहिती व कथा



           तुलसी विवाह म्हणजे तुळशी या वनस्पतीच्या रूपाशी शालिग्राम किंवा विष्णू किंवा त्यांचे अवतार श्रीकृष्ण यांच्याशी विवाह. प्रबोधिनी एकादशीपासून करण्याची पूजात्सव प्रथा आहे. भगवान विष्णू कार्तिक महिन्यातील देव उठणी एकादशीला संपूर्ण चार महिने झोपल्यानंतर उठतात तेव्हा तुळशीची लग्न लावतात भगवान विष्णूला तुळशी खूप प्रिय आहेत तुळस हे लक्ष्मीचे स्वरूप मानले जाते

विष्णूचा तुळशीशी विवाह लावण्याचा पूजोत्सव कार्तिक द्वादशी पासून एखाद्या दिवशी संध्याकाळी करतात. पण मुख्यतः द्वादशीला तुलसी विवाह करतात. तुळशी विवाह एक व्रत मानले गेले आहे. 

तुलसी विवाह पौराणिक कथा

          तुळशी पूर्वजन्मी ती एक मुलगी होती. तिचे नाव वृंदा होते. ती राक्षसांच्या कुळात जन्मलेली होती. ती लहानपणापासूनच भगवान विष्णूची पूजा करत असे. जेव्हा ती मोठी झाली तिचा विवाह राक्षस कुलातील जलंधर नावाच्या एका राक्षसाशी झाला. जलंधरची उत्पत्ती ही समुद्रातून झाली होती.

         वृंदा ही आपल्या पतीशी अतिशय समर्पित होती. ती नेहमी आपल्या पतीची सेवा करत असे. असेच एकदा देव दानव यांच्यात युद्ध सुरू झाले. जेव्हा जलंदर युद्ध करायला निघाला तेव्हा वृंदा म्हणाली 'स्वामी जोपर्यंत तुम्ही युद्धावर असाल मी तुमच्या विजयासाठी उपासना करीन आणि तुम्ही येईपर्यंत हा संकल्प मी सोडणार नाही. असे वचन मी तुम्हाला देते.'

            वृंदाचे हे बोल ऐकून जलंदर युद्धास निश्चिंत होऊन गेला. वृंदाच्या उपासनेमुळे जलंधर युद्ध जिंकू लागला. वृंदाच्या उपासनेमुळे देव विजय होत नसल्याने ते विष्णूकडे आले. व विष्णूकडे यावर उपाय काढण्यासाठी याचना करू लागले.

         तेव्हा भगवान विष्णू म्हणाले 'वृंदा ही माझी परमभक्त आहे. आणि मी तिच्याबरोबर फसवणूक करू शकत नाही.' तेव्हा देवही म्हणाले की 'आम्हाला तुमच्याशिवाय कोण मदत करणार? तुम्ही या संकटातून आम्हाला वाचवा.'

            विष्णूंनी देवतांची याचना मान्य करून भगवान विष्णू जलंधरचे रूप घेऊन वृंदाच्या राजवाड्यात आले. आनंदाने आपला नवरा पाहताच आपली उपासना थांबवली. ती ताबडतोब पूजे वरून उठली आणि त्यांच्या पायाला स्पर्श केला. जसा वृंदाचा संकल्प सुटला. देवतांनी जलंधरला ठार मारले. आणि जलंदरचे ते कापलेले डोके राजवाड्यात घेऊन आले. तेव्हा वृंदाने पाहिले की माझ्या नवऱ्याचे डोके कापले गेले आहे. तेव्हा तिच्या लक्षात आले की आपल्या समोर कोणती दुसरीच व्यक्ती आहे.

वृंदाने विचारले 'तू कोण आहेस? ज्याला मी स्पर्श केला.' मग श्रीविष्णू त्यांच्या मूळ रूपात आले. वृंदाच्या सर्व काही लक्षात आले. वृंदाने श्री विष्णूंना शाप दिला. आणि पाहताक्षणी श्री विष्णूंचे पाषाणात रूपांतर झाले.

सर्व देवी देवता रडू लागले. तसेच लक्ष्मी रडून प्रार्थना करू लागल्या ते पाहून वृंदा ने श्रीविष्णूंना शापातून मुक्त करून आपल्या पतीसोबत सती गेली.

         काही दिवसांनी जेव्हा तिच्या राखेतून एक वनस्पती उगवली तेव्हा भगवान विष्णू म्हणाले 'आजपासून या वनस्पतीचे नाव तुळशी असून माझ्या पाषाणरुपी स्वरूपाचे म्हणजे शाळीग्राम चे तुळशीसह पूजन केले जावे. तुळशी शिवाय केलेली पूजा माझ्याकडून स्वीकारली जाणार नाही.

तेव्हापासून सर्वजण तुळशीची पूजा करू लागले. आणि कार्तिक महिन्यात तुळशीचे शालिग्राम म्हणजेच श्रीविष्णूंच्या पाषाण रूपाशी लग्न लावायची प्रथा पडली. देव- उत्थानी एकादशीच्या दिवशी हा तुळशी विवाह म्हणून साजरा केला जातो.

🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️

तुम्हाला जर निबंध वाचायचे असतील तर खालील बटनाला टच करा



Saturday, October 22, 2022

धनत्रयोदशी सणाची संपूर्ण माहिती व पौराणिक कथा | dhanteras information

 धनत्रयोदशी सणाची संपूर्ण माहिती व पौराणिक कथा | dhanteras information in 



धनत्रयोदशी या सणाला दीपावली मध्ये अनन्यसाधारण महत्त्व आहे. आपल्याकडे असलेल्या संपत्ती व धन याच्याबद्दल कृतज्ञता व्यक्त करण्यासाठी धनत्रयोदिशीचा चा दिवस साजरा केला जातो. धनत्रयोदशीला आपल्याकडे असलेल्या धनाची म्हणजेच सोने, चांदी, दागिने यांची पूजा केली जाते व कुटुंबाच्या प्रगतीसाठी व भरभराटीसाठी प्रार्थना केली जाते.

धनतेरस किंवा धनत्रयोदशी ही अश्विन महिन्यातील तेराव्या दिवशी असते.

धनत्रयोदशीच्या पौराणिक कथा

हेमा नावाचा एक राजा असतो. त्याच्या पुत्राला अकाली मृत्यूचा श्राप मिळालेला असतो. या श्रापानुसार राजाचा मुलगा वयाच्या सोळाव्या वर्षी मृत्युमुखी पडणार असतो. राजा व राणी आपल्या मुलाला मिळालेल्या या श्रापामुळे खूप दुःखी असतात.

परंतु आपल्या मुलाने जीवनातील सर्व सुखे उपभोगावी म्हणून त्याचे ते लग्नही लावून देतात. परंतु लग्नाच्या चौथ्याच दिवशी त्याच्या मुलाचा मृत्यू होणार ही गोष्ट त्याच्या पत्नीला समजल्यानंतर पत्नी त्याला त्या रात्री झोपू देत नाही. त्याच्याभोवती सोन्या-चांदीच्या मोहरा ठेवल्या जातात. तसेच महालामध्ये सर्व ठिकाणी दिवे लावून रोषणाई केली जाते व महाल हा अतिशय सुंदर रित्या सजवला जातो.

यम देवता महाला मध्ये प्रवेश करू शकणार नाही याची सर्व काळजी घेतली जाते. इकडे त्याची पत्नी एक ना अनेक युक्त करून आपल्या पतीला जागे ठेवण्यासाठी प्रयत्न करत असते. आणि शेवटी ती वेळ येतेच यम सापाच्या रूपाने महालाकडे देऊ लागते मात्र जेव्हा तो महालात सर्प रूपात प्रवेश करण्याचा प्रयत्न करतो तेव्हा यमाची डोळे सोने आणि चांदीच्या दागिन्याने दिपून जातात त्याला समोरचे स्पष्ट दिसत नाही या कारणास्तव यमाला परत जावे लागते. अशाप्रकारे त्या राजपुत्राचे प्राण वाचवले जातात या दिवसाला यमदीपदान असेही म्हटले जाते या परंपरेमध्ये दिव्याच्या वातीचे टोक दक्षिण दिशेला केले जाते आणि त्या दिव्याला नमस्कार केला जातो.

धनत्रयोदशीची दुसरी पौराणिक कथा

महर्षी दुर्वासा यांनी दिलेल्या श्रापातून मुक्त होण्यासाठी असूर व सूर यांनी मिळून समुद्रमंथन केले. तेव्हा त्या समुद्रमंथनातून देवी लक्ष्मी व धन्वंतरी अमृत कुंभ घेऊन बाहेर आला. धन्वंतरी हा भगवान विष्णूचा अवतार समजला जातो सर्व वेदांमध्ये ते निष्णात होते. मंत्र, तंत्राचे ते उत्तम जाणकार होते. त्यांच्या अलौकिक सामर्थ्यामुळे अमृत रूपाने अनेक औषधींचे सार देवांना प्राप्त झाले. आणि म्हणून धन्वंतरींना देवांचे वैद्यराज म्हटले जाते.

म्हणून या दिवशी धन्वंतरी चे पूजन केले जाते. तसेच या दिवशी लक्ष्मीचेही पूजन केले जाते.

🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️🕳️

वसुबारस सणाची माहिती वाचायची असेल तर खाली टच करा.