बोधकथा ~ सत्य धर्म

 

⚜️ सत्य धर्म ⚜️  

             कवी कनकदास यांचा जन्म विजयनगर साम्राज्यातील बंकापूर प्रांतातील एका गरीब कुटुंबात झाला. तो आपला बहुतेक वेळ आपल्या प्रमुख देवतेसाठी श्लोक रचण्यात घालवत असे. गरिबांच्या सेवेसाठी ते सदैव तत्पर असत. एकदा त्याला सोन्याच्या नाण्यांनी भरलेले भांडे सापडले. ही बाब त्यांनी सर्वांना सांगितल्यावर भांडे मालकाचा शोध घेण्याचा प्रयत्न करण्यात आला, मात्र एकही मालक पुढे आला नाही.
                अखेर ते भांडे कनकदासच्या हवाली करण्यात आले . तो पैसा स्वतःवर खर्च करणे कनकदासाने पाप मानले. बराच विचार केल्यावर त्यातील अर्धा पैसा त्यांनी गरिबांच्या कल्याणासाठी खर्च केला आणि निम्म्याने कुलदेवता आदि केशवांचे मंदिर बांधले. यानंतरही थोडेफार पैसे वाचले. आपल्या कुटुंबातील एका सदस्याने यातील काही भाग आपल्या कुटुंबाच्या गरजांवर का खर्च करू नये.
               हे ऐकून ते आपल्या कुटुंबातील सदस्यांना म्हणाले, 'कष्ट न करता मिळालेला पैसा स्वतःच्या सुखासाठी वापरणे हे धर्माविरुद्ध आहे. मी माझ्या कवितांद्वारे लोकांना धार्मिकतेचा उपदेश करतो, मग मी स्वतः अधर्म कसा करू? मी माझ्या कुटुंबाच्या गरजांसाठी कठोर परिश्रम करून पैसे कमवू शकतो. तुम्हा सर्वांना माहित आहे की मला कविता खूप आवडतात. माझी ही क्षमता सुधारून मी पैसे कमवले पाहिजेत. त्या पैशाचा वापर माझ्यासाठी योग्य आहे का? हे ऐकून त्यांच्या घरातील सदस्य शांत झाले. कनकदासांनी उरलेली संपत्ती अपंगांमध्ये वाटून दिली.